BİLSEM ya da tam ismiyle Bilim ve Sanat Merkezleri, Türkiye’deki özel yetenekli öğrencilerin yetenekli oldukları alanları fark etmeleri ve yetenekleri doğrultusunda gelişebilmeleri amacıyla, okullarına ek olarak eğitim alabilecekleri kurumlar olarak tanımlanıyor. Örgün eğitime ek, destekleyici eğitim süreci olma hedefiyle inşa edilen BİLSEM, öğrencilerin bilim ve sanat merkezlerinde okul saatleri dışında eğitim almalarını temel alıyor. Bu kapsamda BİLSEM, ülkemizdeki öğrencilerin yeteneklerini keşfetmelerine ve ilgili oldukları alanlarda gelişimlerini profesyonel bir ivmeye taşımalarına olanak sağlıyor.

BİLSEM Nedir?

BİLSEM Nerede Bulunur?

Türkiye’de 2002 yılında 17 adet BİLSEM mevcutken bu sayı günümüzde her ilde BİLSEM olacak şekilde artmıştır. Nüfus yoğunluğunun fazla olduğu büyük şehirlerde birden fazla BİLSEM olabilmektedir. Bilim ve Sanat Merkezleri, yerleşim biriminin özellikleri, ulaşım imkanları ve nüfusunun 100.000’den az olmaması şartı ile hizmet alması öngörülen öğrenci sayısı gibi hususlar da dikkate alınarak valiliklerin teklifi üzerine Millî Eğitim Bakanlığı tarafından açılmaktadır. 2022 yılında BİLSEM'leri daha fazla erişilebilir kılmak için çalışmalar yapan MEB, BİLSEM sayısını 355'e yükseltti. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalarla BİLSEM’lerin sayısının artırılmasına devam etmektedir.

BİLSEM’e Nasıl Başvurulur?

İlkokul öğrencileri, aralık-ocak aylarında sınıf öğretmenlerinin e-okul Bilgi Yönetim Sistemi üzerinden öğrenci gözlem formlarını doldurarak öğrencileri yönlendirmesi ile tanılama sürecine katılırlar. Tanılama süreci, ön değerlendirme ve bireysel değerlendirme olarak iki aşamada gerçekleşir. Ön değerlendirme uygulamaları genel zihinsel, resim ve müzik yetenek alanı için il tanılama sınav komisyonları tarafından belirlenen uygulama merkezlerinde tablet bilgisayarlar üzerinden elektronik ortamda yapılır. Bu uygulamaya “Bilim ve Sanat Merkezleri Grup Tarama Uygulaması” adı verilir. Grup tarama uygulamasında belli sayıda soruyu doğru cevaplayan öğrenciler, özel yetenek düzeyleri belirlenmek üzere “Bireysel Değerlendirme’ye katılmaya hak kazanırlar. Bireysel değerlendirme ise üç alanda yapılır:

  • Genel Zihinsel Yetenek Alanı Değerlendirmesi: Öğrencilerin, sorulan sorulara doğru ve hızlı yanıt verme, yeni bir konu öğrenmek amacıyla sorular sorma, bağlantısız fikirler arasında alışılmadık bağlantılar kurma, verilen görevleri mükemmeliyetçi bir tutum sergileyerek tamamlamada ısrarcı olma düzeyleri belirlenmektedir.

  • Görsel Sanatlar Yetenek Alanı Değerlendirmesi: Öğrencilerin aktif, akıcı ve geniş bir hayal gücüne sahip olma, resimleri derinlik ve parçalar arasında uygun oranlar kullanarak planlama, nesneleri ve ortamları ayrıntılarıyla algılayıp çeşitli malzemelerden değişik tasarımlar yapma, özgün üretebilecek potansiyele sahip olma düzeyleri belirlenmektedir.

  • Müzik Yetenek Alanı Değerlendirmesi: İşitsel ve ritmik olarak üst düzey performans gösterme, duyduğu bir ya da birden fazla sesi ve karmaşık müzik cümlelerini hatırlayıp seslendirebilme, çalgı çalma ve şarkı söyleme istekleri üst düzeyde olma ve müzikle ilgili alanlarda fark yaratan çalışmalar yapabilecek potansiyele sahip olma düzeyleri belirlenmektedir.

Sınıf öğretmenleri, öğrencilerini yukarıdaki üç alandan ikisine önerebilmektedirler. Genel zihinsel yetenek alanında grup taramasını geçen öğrenciler rehberlik ve araştırma merkezlerince yapılan bireysel değerlendirmeler sonucunda yüksek performans gösterdiklerinde özel yetenekli olarak tanılanabilirler. Görsel sanatlar ve müzik yetenek alanlarında grup taramasını geçen öğrenciler il tanılama sınav komisyonunca bireysel değerlendirmeler sonucunda yüksek performans gösterdiklerinde özel yetenekli olarak tanılanabilirler. Grup taramasının ardından bireysel değerlendirmelerde de üst düzeyde performans gösteren öğrenciler BİLSEM’e kayıt hakkı kazanırlar.

BİLSEM’e Kayıt Hakkı Kazandıktan Sonra Ne Yapılır?

BİLSEM’e kayıt hakkı kazanan öğrenciler, genellikle ağustos ayının başında http://meb.gov.tr adresinde ilan edilir. Bireysel değerlendirme sonuçlarına itiraz da edilebilir. Bu itirazların değerlendirilmesi sürerken kayıt hakkı kazanan öğrencilerin kayıt süreci de başlar. BİLSEM’e yerleştirme kararı alınan öğrencilerin kayıtları velileri tarafından yaptırılır. Kayıtlar genellikle ağustos ayında tamamlanır.

BİLSEM Programları Neyi Amaçlar?

Programlar, ilgili sınıf ve branş öğretmenlerinin rehberliğinde, öğrenci merkezli ve disiplinler arası yapıda, bireysel öğrenmeye uygun, öğrencilerin etkin problem çözme, karar verme ve yaratıcılık gibi yetişkinlik dönemlerinde ihtiyaç duyacakları üst düzey zihinsel, sosyal, kişisel ve akademik becerileri kazanmalarını sağlayacak şekilde ilgi, yetenek ve potansiyellerine göre farklılaştırılarak ve zenginleştirilerek hazırlanır. Eğitimler bireysel ve/veya grup eğitimi şeklinde yürütülür. Ayrıca ara tatillerde, yarıyıl ve yaz tatillerinde yaz okulu, kış okulu ve öğrenci kampları düzenlenebilir.

BİLSEM Nedir?

BİLSEM Programları

BİLSEM’de gerçekleştirilecek eğitim ve öğretim etkinlikleri öğrencinin örgün eğitim gördüğü saatler dışında hafta içi veya hafta sonu olacak şekilde planlanır. BİLSEM’de özgün ürün, proje ve üretimlerin gerçekleşmesi için öğrencilerin yeteneklerine uygun, proje tabanlı, disiplinler arası, zenginleştirilmiş, farklılaştırılmış eğitim programı uygulanır ve eğitim etkinlikleri düzenlenir.

Eğitim ve öğretim yılı içindeki her dönem sonunda öğrenci değerlendirme raporları BİLSEM Müdürlüklerince hazırlanarak Millî Eğitim Bakanlığına gönderilir. BİLSEM’e kayıtlı öğrenciler sırasıyla uyum, destek eğitimi, bireysel yetenekleri fark ettirme, özel yetenekleri geliştirme, proje üretimi ve yönetimi programlarına alınırlar.

1. Uyum Programı

BİLSEM’e yeni kaydı yapılan genel zihinsel yetenek, müzik ve görsel sanatlar yetenek alanı öğrencilerinin BİLSEM’e uyumunu sağlamak amacıyla kurumu, programları, öğretmen ve diğer öğrencileri tanımalarını içeren programdır. Bu programda;

  • Öğrencilere BİLSEM’in misyon, vizyon ve temel değerleri tanıtılır.

  • Öğrencilerde BİLSEM kültürü̈ oluşturulması hedeflenir. Örneğin BİLSEM’lerde zil yoktur. Öğrenciler zaman yönetimini yapmaya özendirilir. Parmak kaldırmadan söz alabilme şansı tanınır.

  • Öğrenciyi tanımayı amaçlayan; kişisel, sosyal ve psikolojik gelişimlerine katkı sağlayan, bilimsel düşünceyi ve estetik duyguları geliştiren etkinlikler yapılır.

  • BİLSEM imkânlarının, laboratuvarlarının, yetenek geliştirme atölyelerinin ve çalışanlarının tanıtılmasına yönelik etkinlikler gerçekleştirilir.

Uyum programı iki aylık süreyi geçmeyecek şekilde toplam 40 ders saati olarak planlanır ve uygulanır. Görsel sanatlar ve müzik alanlarında tanılanarak BİLSEM’e kaydolan öğrenciler, uyum programı sonunda tanılandıkları alanda özel yetenekleri geliştirici eğitim programına devam eder.

2. Destek Eğitim Programı

Uyum programını tamamlayan genel zihinsel yetenek alanından tanılanan öğrencilerin geliştirmesi gereken temel becerileri kapsayan bir eğitim programıdır. Öğrencilerin bilimsel çalışma yöntem ve tekniklerinin yanı sıra aşağıdaki konularda beceriler geliştirmesi hedeflenir.

  • BİLSEM Destek Eğitim Programında iletişim, iş birliği, grupla çalışma, öğrenmeyi öğrenme, problem çözme, bilimsel araştırma, girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, etkili karar verme, teknoloji okuryazarlığı, sosyal sorumluluk, kaynakları etkin kullanma becerileri kazandırılır.

  • Destek Eğitim Programında öğrencilerle bireysel ya da grup olarak proje hazırlama çalışmalarına başlanmaktadır.

Destek eğitim programı, 2 ve 3. sınıfta BİLSEM’e girmeye hak kazanan öğrenciler için ilk yılı öncelikle sınıf öğretmenleri tarafından okutulmak üzere, uyum programı süresi dâhil iki eğitim ve öğretim yılı olacak şekilde planlanır ve uygulanır. 4 ve 5. sınıfta BİLSEM’e girmeye hak kazanan öğrenciler için sınıf ve branş̧ öğretmenleri tarafından okutulmak üzere uyum programı süresi dâhil en az bir eğitim ve öğretim yılı olacak şekilde planlanır ve uygulanır.

3. Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programı

Genel zihinsel yetenek alanında tanılanan ve destek eğitim programını tamamlayan öğrencilerin bireysel yeteneklerini fark etmeleri amacıyla yürütülen eğitim programıdır. Kısaca BYFP olarak tanımlanır.

  • Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programında öğrencilerin çeşitli disiplinlerle tanışması amaçlanmaktadır. Öğrenciler BİLSEM’de zihinsel alanda eğitim veren her alanda en az bir dönem etkinliğe katılırlar. Böylece öğrencilere, kendilerinin en çok ilgi duyduğu, yetenekli olduğu ve ileride üzerinde daha detaylı çalışmalar yapabileceği alanları belirlemeleri için fırsat sağlanmış olur.

  • Örneğin fen bilimleri, sosyal bilimler, dil sanatları, felsefe, matematik gibi alanlarla tanışır, ilgi ve yeteneklerini fark ederler. Bireysel yetenekleri fark ettirme programı öğrencinin bütün alanları tanıyacağı şekilde “Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme 1” ve “Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme 2” olmak üzere toplamda iki eğitim ve öğretim yılı olarak planlanır.

  • Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programı’nda öğrenciler ilk yıl; fen bilgisi, sosyal bilgiler, Türkçe gibi ortaokul düzeyindeki alanlara katılırken ikinci yıl fizik, kimya, biyoloji, coğrafya, tarih gibi lise düzeyindeki alanlarla tanışırlar.

Bu programı tamamlayan öğrenciler ilgi ve yetenekleri doğrultusunda daha derin eğitim alacakları alanları belirlerler. Alan öğretmenleri de öğrencileri tanıyarak onları yetenekli oldukları programı alanlarına yönlendirirler.

4. Özel Yetenekleri Geliştirme Programı

Müzik ve görsel sanatlar yetenek alanından uyum programını, genel zihinsel yetenek alanından ise bireysel yetenekleri fark ettirme programını tamamlayan öğrencilerin özel yeteneklerini geliştirmek amacıyla katıldıkları eğitim programıdır. Kısaca ÖYGP olarak tanımlanır. Bu programda öğrenciler öğretmenlerin yönlendirmesi doğrultusunda, ilgi ve yetenekleri yoğun olan iki veya daha fazla alanda eğitimlere katılırlar. Bu alanlarda öğrenciler;

  • Özel yetenek alanlarına yönelik bilimsel ve sanatsal etkinlik temelli çalışmalar yaparlar.

  • Seçtiği disiplin veya disiplinlerde derinlemesine, ileri düzeyde bilgi, beceri, davranış kazanır ve bu doğrultuda üretimde bulunurlar.

Görsel sanatlar ve müzik alanından tanılanan öğrenciler derinlemesine sanatsal etkinliklere bu programda geçerler. Özel yetenekleri geliştirme programı, genel zihinsel yetenek alanında tanılanan öğrenciler için iki eğitim ve öğretim yılı; görsel sanatlar ve müzik alanında tanılanan öğrenciler için dört eğitim ve öğretim yılı olarak planlanır ve uygulanır.

5. Proje Üretimi ve Yönetimi Programı

Özel yetenekleri geliştirme programını tamamlayan öğrencilerin ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda bir alanda ya da disiplinde, grupla veya bireysel olarak yürüttüğü eğitim programıdır. Bu programda öğrenciler;

  • Her eğitim ve öğretim yılında en az bir proje hazırlar.

  • Proje konuları, danışman öğretmenlerin rehberliğinde, öğrenciler tarafından belirlenir ve yürütülür.

  • Proje konusu seçiminde öncelikle öğrencinin özel yetenekleri geliştirme programında eğitim aldığı alan olmak üzere diğer alanlar da tercih edilebilir.

  • Her türlü üretim, bilimsel çalışma ve sanat etkinlikleri projelendirilir.

Bu program kapsamında yürütülen etkinliklerde yöntem olarak öğretmenlerin öğrencilere bilgi aktarmasından çok belirlenen projeler doğrultusunda çalışmaları ve bu süreç içerisinde öğrenmeleri temel alınır. Proje üretimi ve yönetimi programı öğrenci ortaöğretimden mezun oluncaya kadar devam eder.

BİLSEM Gelişim Kulübü’ne Üye Ol

BİLSEMGK, çocukların düşünme ve öğrenme becerilerini geliştirmek amacıyla hazırlanmış; oyun temelli, eğlenceli ve etkileşimli içeriklerden oluşan bir uygulamadır.

BİLSEMGK’da zekâ, hafıza, dikkat, odaklanma, dinleme, okuma ve anlamaya yönelik, farklı sınıf düzeylerine ve performansa göre planlanmış binlerce etkinlik bulunmaktadır.

BİLSEMGK hem çocukların zihinsel gelişimine katkı sağlar hem de onları BİLSEM Sınavlarına hazırlar.
BİLSEMGK’ya bilgisayar, tablet ve akıllı telefonlarınızdan ulaşabilirsiniz.

ÜCRETSİZ ÜYE OL